Lucerne, Switserland

Dis Saterdag wanneer ek in die hotel in Lucerne wakker word met die klank van kerkklokke wat iewers naby beier. Ek lê ‘n rukkie daarna en luister en wonder of die mense wat hier bly dit nog hoor en of hulle al te gewoond daaraan is, soos wanneer ‘n mens naby ‘n treinspoor bly en dit deel van die agtergrondsgeluide word.

Ontbyt in die beknopte eetkamertjie is graanvlokkies in piepklein bakkies, met klipharde broodrolletjies, koffie en lemoensap.

Dis ‘n bewolkte dag en deur die groot vensters van die bus lyk alles vandag vir my groener, heel waarskynlik omdat dit nie so warm en bedompig is nie. Die pad kronkel al langs ‘n rivier af en die huise en landerye staan stemmig en netjies ingeryg. Ons bestemming is die dorpie Kussnacht op die oewer van die Lucerne Meer waar ons op ‘n trein gaan klim waarmee ons teen die Rigi berg gaan opwurm. Ken het ons reeds gewaarsku dat stiptelikheid ‘n prioriteit vir die Switsers is, dus skarrel almal om so vinnig as moontlik ‘n sitplek te kry wanneer die trein by die halte aankom. Dan sit ons en kyk hoe ‘n jong man ‘n klompie melkkanne aflaai voor die trein skilpadstadig teen die berg opkruip.  Dit is duiselingwekkend hoog en die uitsig slaan ons asems weg, maar halfpad boontoe ry ons in ‘n digte misbank in.  Amper op die kruin moet ons uitklim. Daar is ‘n hysbak vir die wat nie kans sien vir die steil paadjie nie en helfte van die groep maak daarvan gebruik terwyl die res van ons boontoe loop. Daar is twee lewensgrootte kartonpoppe wat stil in die mistigheid staan – ‘n jongman en ‘n meisie in tradisionele Switserse drag. Ek en Winnie neem ‘n paar verspotte foto’s met ons gesigte in dié van die poppe s’n en dan gaan ons in die restaurant sit. ‘n Groot glas warm sjokolade en ‘n kort geselsie later neem ons die hysbak af na die treinvlak waar daar reeds ‘n ander toergroep ook saamdrom. Tot my verrassing hoor ek ‘n vrou Afrikaans praat en ek begin opgewonde met haar gesels.  Hulle is ‘n groepie van agt Afrikaners wat saam op ‘n bustoer is en vir die volgende paar dae loop ons mekaar orals raak.

Dit begin hard reën en ek besef dat dit die eerste dag is wat ek om een of ander duistere rede nie my sambreel saamgebring het nie.  Ek gebruik my drasak om my hare te probeer drooghou terwyl ‘n paar van ons naarstiglik na ons groep se kompartement soek. Die kondukteur hang by een van die waens uit, duidelik glad nie gelukkig met ons klompie verdwaaldes nie. Hy wys ‘n kwaai wysvinger na die agterste wa en roep: “Behind!” Dis egter die ander groep se wa, maar gelukkig kom Ken ons red en ons hol agter hom aan, verby die kondukteur wat lyk of hy hom bloediglik vir ons vererg het. Ons voel soos ‘n klomp stout kinders wat oor die vingers getik is en sit en giggel wanneer ons uiteindelik ons sitplekke kry en die trein kan wegtrek.

Halfpad ondertoe stop die trein en van daar af klim ons in ‘n groot kabelkar, maar alhoewel die mis effens gelig het, kan ons tot ons teleurstelling nog steeds nie veel sien nie.

By die onderpunt wag ‘n boot waarmee ons terug na Lucerne toe vaar. Ons stuurman praat Engels met ‘n sterk Duitse aksent, maar ons kan hom goed verstaan, anders as wat die geval was met die ontlyfde stem wat kort-kort oor die trein se luidsprekers opgeklink het. Hy vertel ons dat  daar in hierdie area nog steeds 12 vissersfamilies is en wys ‘n paar interessante bakens op die rivieroewer uit.

Dit reën wanneer ons terug in Lucerne aankom.  Die bus laai ons af en ons stap ‘n blok of twee tot by die Restaurant Staatkeller in die middestad vir ‘n tradisionele switserse ete. ‘n Ouerige vrou met ‘n diep altstem jodel op die klein verhogie – ‘n konsert is by die prys van die middagete ingesluit. Die musikante spring van die een instrument na die ander om hulle vaardighede ten ore te stel. Daar is ‘n basviool, klarinet, klavier en ‘n trekklavier. In ‘n stadium skommel hulle 5 Frankstukke in groot metaalbakke en boots so die geluid van klokke na.  ‘n Reuse alpehoring is volgende aan die beurt, gevolg deur ‘n baie ongewone musiekinstrument – ‘n werfbesem (in Liewe Heksie-styl) wat oor ‘n man se skouer gehou word. Hy slaan ritmies met ‘n stok van bo na onder op die besemstok, wat dan verskillende toonhoogtes (besemstokhoogtes?) tot gevolg het.

Die altvrou kry ‘n klompie van die gaste bymekaar wat op die verhogie moet gaan staan en kans kry om op die alpehorings te blaas en te probeer jodel. Voor elkeen ‘n kans kry, word hulle gevra van watter land af hulle kom, wat groot pret en toejuiging van die gehoor se kant af ontlok. Dan moet hulle bier drink en sy sing ‘n lied eie aan elkeen se land. Die Suid-Afrikaanse liedjie is Sarie Marais, maar met hulle uitspraak klink dit meer Hollands as Afrikaans.

Na ete loop ek saam met Winnie en Jessica in die winkels rond. Ek soek geskenkies vir my seuns in ‘n speelgoedwinkel en tussen die rakke en my fokus deur verloor ek die twee meisies. Dis heerlik om ‘n bietjie op my eie rond te snuffel. Intussen het dit opgehou reën en daar heers ‘n vrolike atmosfeer in die nat strate. Ek drentel tussen die winkels rond, probeer ‘n afdelingswinkel se gratis internetfasiliteite sonder om hond haar-af met die e-pos te maak, loer by ‘n parfuumwinkel in en koop houtmarionette by ‘n soewenierswinkeltjie.

Dan loop ek rustig rond tot by die Chapel-brug en is onmiddellik gek daaroor. Die hele brug is van hout gemaak met rye en rye blombakke gevul met helder blomme wat aan die buitekant van die brug hang. Dit is ‘n toe brug en binne-in is sulke driehoekgeweltjies waarop die mooiste middeleuse toneeltjies geverf is. Ek vergaap my daaraan en daarna gaan staan ek vir ‘n rukkie stil op die brug om na die rivier en die mense aan die ander kant te kyk. Die toneeltjie voor my is idillies met die ingerygde geboue en straatkafeetjies waar mense rustig buite sit en eet en gesels.

Iewers bespeel ‘n straatmusikant ‘n harp, wat die atmosfeer nog meer dromerig en romanties maak.

Ek stap verder en dan met ‘n ander brug weer terug oor die rivier waarna ek in Leo en Lisa, twee Australiërs van die toergroep, vasloop. Lisa vra of ek al my teelepel – met komplimente van die toergroep – in die Bucherer-winkel gaan haal het. Dis ‘n groot plek wat Rolex-horlosies en ander duur juweliersware verkoop. Ek voel effe geïntimideerd om in te gaan, maar Lisa oortuig my dat ek my gratis lepeltjie moet gaan haal. Sy haak summier by my in en loop saam met my.  Die pryse in die winkel is skrikwekkend hoog, maar ‘n rukkie later het ek die lepeltjie in my sak en stap ons weer uit.

Ek is lus om iewers koffie te drink en alhoewel Leo en Lisa saam met my gaan sit, wil hulle niks bestel nie. Die kelner is baie vies daaroor (‘n mens mag nie sommer net ‘n stoel beset nie!) en sê sonder om doekies om te draai dat hulle nie daar kan piekniek hou nie.  Ek voel soos ‘n gek wanneer hulle vir my staan en wag terwyl ek my koffie drink.

Terug by die hotel wag ‘n faks van my man af vir my en ek maak dadelik al my kleingeld bymekaar om te bel. Na ‘n kort gesprek met hom en die kinders voel ek sommer stukke beter en klim moeg maar tevrede in die bed.

Ludwigshafen, Heidelberg, Strasbourg, Lucerne…

Ons het vroeg reeds vanaf Ludwigshafen na Heidelberg vertrek, ‘n plek wat ek nogaal graag wou sien weens die gelyknamige dorp in Suid-Afrika. Die bus het ons al voor nege-uur uitgespoeg om die strate te gaan verken, terwyl daar nog nie veel aan die gang was nie. Die oggendluggie was redelik koel en ons kon die middestad met sy kieselsteenstraatjies rustig verken. Hier en daar was winkeliers nog besig om hulle winkeltjies se deure oop te sluit en op ‘n balkonnetjie het ‘n ouer vrou die malvas in die blombakke op haar balkonnetjie natgegooi.  Ons staan en kyk hoe ‘n ‘n omie sorgvuldig die rakke voor sy vrugtewinkel uitstoot en ek proe vir die eerste keer in my lewe heerlike vars, koel en groot Europese kersies. Later sou ek dikwels weer koop, maar niks kon by Heidelberg se vroeg-oggend soet kersies kom nie.

 

Hierdie deel van die stadjie lê in die skadu van ‘n groot kasteel op ‘n heuwel wat bo-oor alles uittroon. Die Barokstyl-geboue hier het op een na almal in ‘n stadium afgebrand en is toe weer oorgebou. Ons loop in die hoofstraat af en ek verwonder my aan die sorgvuldigheid waarmee elke kieselsteentjie in die straat gelê is. Aan die bo-punt van die straat staan ‘n mallemeule met sy perdjies tjoepstil en wag vir kinders om heel waarskynlik eers vanaand weer sy ratte in die rondte te laat draai.

 

Die klank van ‘n motor wat stadig in so ‘n straatjie afry, sal altyd die opwinding van daardie reis weer in my laat opborrel. Ek en Winnie giggel vir die manier waarop die bestuurder die nou straatjie navigeer deur sommer op die sypaadjie en om lamppale te ry in sy poging om verby die geparkeerde voertuie te kom. Ons loop kort-kort in iemand van ons toergroep vas en dan word daar opgewonde en vinnig ‘n paar interessanthede uitgeruil. Ons het maar ‘n uur tyd voor die bus net voor tien weer vertrek.

Ons volgende stop is Strasbourg, Alsace-Lorraine, net oor die Duitse grens in Frankryk. Hier stap ons eerste na ‘n enorme Gotiese katedraal waarna Winnie gou by die poskantoor neffens dit inglip om poskaarte te pos.  Die straatjies is veelkleurig, met soewenier- en poskaartstalletjies besaai. Die Frans wat ons om ons hoor is natuurlik Grieks vir die meeste van ons, dus is ek dankbaar dat ons ten minste met ons mede-toerlede in Engels kan kommunikeer.  Terwyl ek vir Winnie wag, word my aandag deur ‘n straatkunstenaar getrek wat ‘n potloodskets van ‘n toeris doen. Om my heers ‘n karnaval-atmosfeer soos mense nuuskierig daar en om die straatsmouse saamdrom. ‘n Paar meter verder dans ‘n meisie rukkerig op maat van ‘n klingelende juweelboksiemusiek. Iemand klop my op die skouer – hy het ‘n hele versameling van horlosies en leergordels wat hy aan my wil verkwansel.  Ek skud my kop en wanneer ek besef dat Winnie heel waarskynlik al klaar met haar poskantoormissie is en ek haar in die skare verloor het, gaan soek ek na ‘n plek waar ek die Duitse Mark wat ek nog oorhet vir Franse Frank kan gaan omruil. Ek loop verby straatkafeetjies waar mense agteroor sit en bier of koffie drink en gesels, verkyk my aan die blombakke wat vrolik in rooi en pienk aan geboufassades hang terwyl ek die ‘wisselkoerswinkel’ soek.

‘n Entjie verder in die straat af stoot ‘n vrou in ‘n burka ‘n baba in sy waentjie en wanneer ek verby haar loop, vat sy my aan die arm en ten spyte daarvan dat ek nie Frans verstaan nie, weet ek sy bedel vir geld en ek skud maar net my kop.

 

Ek is verlig wanneer ek uiteindelik ‘n plek kry waar ek my Duitse Mark kan omruil. Op die lys van die verskillende geldeenhede sien ek verbaas dat die ZAR ook aangedui word – hulle koop dit vir 60c en verkoop dit vir R1.10, sien ek.

Teen hierdie tyd is ek al honger en op pad na die bymekaarkomplek koop ek vir my ‘n ham- en kaasbroodjie by ‘n stalletjie. Terwyl ek vir die broodjie wag kom ‘n Duitssprekende vrou langs my staan en vra vir die jong meisie agter die toonbank waar sy die ‘boot’ kan kry. Die meisie is Franssprekend en verstaan nie en ek vertaal so ewe die versoek in Engels, waarna die meisie vir die vrou beduie hoe om te loop.

Broodjie in die hand loop ek terug na die katedraal toe en gaan sit op die trappies en eet. Nog ‘n straatsmous kom staan voor my met ‘n speelgoed-gorilla wat dans en homself dan obseen ontbloot.  Die man glimlag breed en brabbel iets wat ek nie verstaan nie, maar ek skud vir die soveelste keer my kop – ek stel regtig nie daarin belang om hierdie ding te koop nie.

Kort voor lank is Winnie en die res van die groep ook daar en dan loop ons almal saam met Ken na waar die bus geparkeer is. Van daar af ry ons na die Switserse grens naby Basil.

Switserland is nie deel van die Europese unie nie, dus moes almal paspoorte gereed hou vir in geval hulle daarna wou kyk. Ons het grootoog by die grens gesit en wag terwyl doeane-amptenare deur ‘n bus met Japanese toeriste se paspoorte kyk, maar ons bus is op die ou einde deurgelaat.

Die snelweg loop al langs die Swartwoud, maar ongelukkig kan ons nie veel daarvan sien nie.Lucerne is asemrowend mooi, maar ons is almal moeg en glad nie meer so entoesiasties en vol energie soos vroeër die dag nie.  Dit is baie warm en wanneer ons van die bus af klim, gaan ons na die leeu-rots kyk – ‘n standbeeld van ‘n leeu wat uit die ruwe rotswand gekap is.  Dit is ter ere van die Switsers wag wat iewers in ‘n vorige eeu vir Louis, die Sonkoning, gaan red het en op die ou einde almal self gesterf het.  Ons bly nie lank hier nie en nadat ons vir nog ‘n paar minute rondgeloop het, gaan ons na ons hotel toe wat nogal ‘n hele ent van die ou stadsgedeelte af is.  Dit is die  Central Hotel, Kriens.  Ken sê dat dit deur ‘n familie bedryf word en dus ‘n baie persoonlike atmosfeer het, wat inderdaad so is.  Dit bestaan uit drie geboue – die sentrale deel op die hoek van die straat en aan die ander kant ‘n rooi-en-groen gebou.  Ek en Donna is in die sentrale deel van die hotel en die kamer is so klein dat ons verby ons tasse moet skuur om by ons beddens uit te kom.

Aandete is in die hotel en ons hele groep word behoorlik soos sardientjies in die eetvertrek in gedruk.  Na ete gaan ek, Winnie en Jessica (‘n Amerikaanse tiener wat saam met haar ouma op die toer is) stap.  Ek is nie werklik in ‘n bui vir geselsies oor koetjies en kalfies nie en daar is ook nie veel om te sien nie, dus loop ek net ‘n klein entjie saam voordat ek op my eie terug hotel toe gaan.  Halfpad straat-af hoor ek iemand fluit en dis die ander Suid-Afrikaners wat ook op pad terug is en my roep om saam met hulle terug te loop. Terug by die hotel is dit lekker om my skoene uit te skop en daardie aand slaap ek weereens soos ‘n klip …