‘n Troostelose landskap, ‘n kerk met klomp torings en speenvarkies in slaghuisvensters…

20 Julie 2001, Vrydag.  Wanneer ek in my joernaal begin skryf kan ek nie anders nie as om te dink dat ek oor ‘n week op pad terug huis toe sal wees – hierdie is my droomreis, maar die verlange begin nou aan my hart gryp.

Vanoggend ry ons van Barcelona na Madrid.  Die landskap raak weer platter en die hoë bome word langsaam vervang met bosse, later struike en klein bossies.  Amper soos in die Karoo, dink ek, maar hier is net meer.  Op die ou end is daar nie eers meer bossies nie en lyk dit soos die klassieke Spaanse landskap wat in die skop-skiet-en donner flieks voorkom, met die ou op sy kromrug boepensperd en sy woeste hoed.  Vir middagete stop ons in die dorpie Zaragosa, met ‘n indrukwekkende kerk waar Maria, moeder van Jesus, al staande op ‘n pilaar, aan ‘n heilige Jakobus (James in Engels) verskyn het. Daarom word die katedraal “Our Lady of the Pillar” genoem. Dis geleë neffens die walle van die Ebro-rivier.

Basilica_del_Pilar-sunset
Foto: Paolo Brandao op Flickr

Die kerk het ‘n magdom torinkies. Winnie is lus vir koeldrank en ek vir koffie, dus loop ons met die straat af op soek na ‘n kafee. Ons kry ‘n ietwat karig-bevoorrade kafeetjie in ‘n systraatjie waar ons op hoë stoeltjies sit en stilletjies ons hotel-rolletjies uithaal. My koffie is niks lekker nie en haar koeldrank is warm of dalk is ons eenvoudig net reisvoos.

Dan verken ons die straatjies agter die kerk, gaan oral by klerewinkeltjies in.  Soos in baie Europese stede is hier ook uitverkopings en in ‘n winkeltjie koop ek en sy serpe teen halfprys. Ek kry ‘n lemmetjiegroen, sagte syserp en ‘n koningsblou een wat ek later vir my ma wil gee.

Wanneer ons genoeg van die winkeltjies en die hitte het, gaan ons op die wye plein sit en verwyl die tyd met ons gunsteling tydverdryf: mense-kyk.  Die kombinasie van hitte en wind raak ‘n bietjies te veel en ons gaan soek skuiling in die katedraal. Binne  is dit donker en amper  half spokerig in die lig van my protestants-gekleurde kerkervaring, ten spyte van die kersies wat brand en die mense wat in en uit beweeg.  Ek vermoed dat indien hierdie kerk een van die eerstes op ons lang reis was, dit ‘n veel groter indruk op my sou maak, maar op hierdie windverwaaide middag na ‘n hele paar uur van semi-woestynlandskap, is ‘beauty’ beslis ‘not in the eye of the beholder’. In retrospektief is dit een van daardie geleenthede wat deur ‘n mens se vingers glip omdat jy nie in die volle intensiteit van die oomblik leef nie. Iets waarteen ‘n mens moet waak.  Die kerk is werklik baie groot binne en het ook reuse plafonskilderye met ‘n fabelagtige hoofaltaar.

‘n Rukkie later bevind ons onsself weer in die koel gemak van die bus en pak ons die laaste skof na Madrid oor die verskroeide aarde aan.  Kilometer op kilometer volg waar ons nie veel sien nie.  Selfs die huise en die geboue verdwyn in die omgewing en ‘n mens moet mooi kyk om te onderskei tussen die deinserige mirages van die hitte en werklike strukture.  Ek raak skoon depressief en wonder hoe dit sou wees om permanent op so ‘n plek te moet bly.  Van die name wat ons langs die pad sien, herken ek uit Manlief se koortoere en maak ‘n nota in my agterkop sodat ek hom terug by die huis daaroor kan uitvra.

Madrid is plat en warm wanneer ons arriveer – ‘n skroeiende 39 grade Celcius volgens ‘n termometer wat sy neonboodskap bokant ‘n apteek uitbasuin.  Die hotel is in die Antonio Lopez straat en ons pak vinnig uit, stort en gaan dan na die eetsaal toe vir aandete.  Daar is vis op die spyskaart en tot my nie-fynproewerlike konsternasie bedien hulle vis, kop en stert, vinne, uitpeuloë en al. My eerstre happie is half onwillig, maar ek word aangenaam verras. Iemand sê dis forel en ek neem hulle woord daarvoor.

Na ete gaan ‘n groot groep van ons stap, maar dit is warm en daardie tyd van die aand wanneer die aarde begin afkoel, stel dit die aakligste reuke oral uit die geboue en nou stegies vry.  Hier sien ons ook iets waaraan ons nie gewoond is nie – karkasse  wat in slaghuisvensters hang – selfs piepklein speenvarkies!  Dit is nogal  grillerig, so deur die oë van ‘n toeris.  Kort voor lank draai ons terug hotel toe waar ‘n koel, skoon kamer vir ons wag.

Oor ‘n blitsbesoek aan Florence, raaisel-badkamers en ‘n kusdorpie se feesatmosfeer…

Sondag 15 Julie 2001, op die bus.  Ons is op pad van Rome af na Florence toe, op dieselfde roete as waarmee ons van Venesië af gery het. Een van die tientalle dorpies op ons roete deur Toskane is Orto.  Die dorpie is omtrent in die berg in gegrawe en onlangs het dit deel van ‘n groot internasionale bewaringsprojek geword. Tydens uitgrawings het hulle belangrike inligting oor eeue gelede se leefwyse gekry.

Ons ry ook verby Orvieto en dit lui iewers ‘n klokkie oor een van die voorgeskrewe werke wat ek in ‘n stadium met matrieks gedoen het, maar ek kan nie onthou watter een dit was nie.  Orvieto het in 1975 amper heeltemal in die berg in gesink, aangesien die berg letterlik hol van binne is as gevolg van al die graftes en katekombes wat in die berghang uitgekap is.  In hierdie stadium is daar reeds 750 ou grafte ontdek.

Wanneer ons by Florence aankom, ry ons op teen die berg na ‘n uitkykpunt toe.  Dit is ‘n asemsnakkende uitsig – letterlik en figuurlik, want ons sterf omtrent van die hitte en word glad nie getroos deur Ken se gerusstelling dat die stad self nog warmer is nie! Hierdie is die Michaelangelo-plein, met ‘n Dawidstandbeeld, groen aangepak en die spreekwoordelike duif wat homself op Dawid se effens krullerige hare sitgemaak het. Florence se pragtige bakens lê onder ons, uitgestrek en byna bewend in die somerhitte, al langs die Arnorivier wat deur die stad kronkel.

Die helfte van die groep koop onmiddellik vir hulle hoede by die vlooimarkstalletjies.  Dit is ook hier waar ek die eerste keer iets vir myself koop – ‘n drasak, want teen hierdie tyd is ek al baie moeg vir die lelike blou Trafalgarsakkie. Om een of ander rede wil ek nie onmiddellik as ‘n toeris uitstaan nie en soek ek iets wat minder opvallend is.  Ek kies ‘n vlootblou en wit gestreepte sak , maar ‘n rukkie later merk  Lisa my op dat daar Venizia op die sak staan en nie Firenze nie. Ek was so opgewonde oor my kopie dat ek nie eers die naam raakgesien het nie. Ek gaan  terug en beduie vir die Italiaanse vrou dat ek ‘n Firenze-sak wil hê.  Dan roep Ken ons nader tot by die heuphoogte klipmuur wat die plein omring, waar ‘n fotograaf ‘n foto van die hele toergroep neem.

Dan bondel ons weer in die bus en ry met die boomryke, koel straat af wat tot onder in die stadsentrum kronkel.  Ons word naby een van die vele pleine, ‘n blok van die rivieroewer af afgelaai en dan gaan die hele groep by ‘n leerplek in waar hulle vir ons demonstreer hoe hulle goudbelegsels op die leer sit.  Ek kan nie help om te glimlag vir die ou se Engels nie – “Now this is a waste bin basket”, verduidelik hy.

Dis heerlik koel in die winkel en ek en Winnie luier so lank as moontlik daar rond.  Teen die tyd wat ons klaar na alles gekyk het, is die res van die groep lankal al weg en ons kies ook ‘n koers in. Ontwerperswinkels is weerskante van die straat ingeryg – heel waarskynlik ‘n kopersparadys, want orals skree die advertensies dit uit: Saldi! Ons probeer kort-kort die ergste knelgreep van die hitte ontsnap deur by winkel na winkel in te loer.  In een van hulle sien ons die mooiste houtspeelgoed, in hulle tientalle pragtig uitgestal.  Ons loop rustig aan totdat ons later by nog ‘n plein uitkom waar ons iets soek om te eet – by een van hulle ‘toebroodjiekroeë”.  Dan gaan sit ons op die trappies oorkant die basilika, neffens ‘n standbeeld, vanwaar ons vir ‘n rukkie vir die mense kyk terwyl ons voete ‘n bietjie rus. Volgens ons stadskaart is ons ‘n blok of twee van die reuse Duomo af weg.   Ons is verstom wanneer ons op die plein aankom en om die katedraal begin loop – dit hou aan en aan en aan.  Die fassade is ‘n manjifieke kunswerk van marmer en argitektoniese ingewikkeldhede, statig en wit in die son.  Ons sien nie kans om in te gaan nie, want die toue mense wat voetjie vir voetjie vorentoe skuifel is eenvoudig net te lank.  Ons besluit om eerder stadig terug na die ontmoetingsplek toe te loop, maar op pad daarheen sien Winnie ‘n internetkafee waar ons vir 5000 lire ‘n halfuur lank se kommunikasie kan koop. Ek betaal by die Italianer met sy donker oë en netjiese baardjie en gaan sit dan by die eerste oop rekenaar.  Halfpad deur my entoesiastiese briefie aan Manlief sny die rekenaar uit, maar ek kom dit eers na 5 minute agter. Gelukkig is die Italianer gaaf genoeg om vir my daardie 5 minute wat ek gemors het krediet te gee en ek skuif oor na ‘n ander rekenaar.

Dan is dit uiteindelik weer terug op die heerlike, lugverkoelde bus waar driekwart van die groep alreeds sit en wag, gedaan van die hitte. Ons slaap nie in Florence nie, maar wel in Montecatini, ‘n Toskaanse spa-stad.  Wat ‘n aangename verrassing toe ons daar aankom. Dis ‘n skoon, netjiese plek – die huise en geboue word baie goed versorg en mens kry onmiddellik ‘n opwindende vakansiegevoel.

Die straatjie waarin ons hotel geleë is is te nou vir die bus om in te parkeer, dus word ons ‘n blok of wat verder afgelaai en moet elkeen sy eie handbagasie gryp en tot by die hotel loop. Daar wag  ‘n verrassing op my en Donna – in plaas van die gebruiklike dubbelkamer het ons elkeen ‘n enkelkamer gekry. Ek is dankbaar vir die een aand se ‘ruimte’, al voel dit effens vreemd om alleen te wees en al is die kamertjie warm. Die armsalige waaiertjie in die hoek van die kamer maak nie eintlik hond haar-af teen die hitte nie en wanneer ek hoopvol die vensters oopmaak, maak ook dit nie ‘n verskil nie.  ‘n Pluspunt is egter die toilet waarvoor ek nie ‘n handleiding nodig het om uit te werk hoe om dit te laat spoel nie. Teen hierdie tyd kan ek al ‘n boek skryf oor die vele maniere waarop ‘n toilet gespoel kan word en het ek al my eie, persoonlike sisteem uitgewerk om agter die kap van die byl, of dalk meer spesifiek, die druk van die handvatsel te kom.

Daar is die tipe met ‘n blink inlegknoppie op die bak (met ‘n keuse tussen ‘n sterk en ‘n ligte spoel), dié wat spoel met die indruk van ‘n knop teen die muur, ander met ‘n knoppie op die vloer wat jy met jou voet intrap. By een plek wou ek al amper moed opgee voor ek uiteindelik besef het dat daar sensors in die muur is wat beweging optel en dan outomaties spoel. Dit het ek natuurlik eers agtergekom nadat ek die klein plekkie van bo tot onder deursoek het, my hande naarstiglik voor die sensors gewaai het en uiteindelik per ongeluk ontdek het dat dit eers werk wanneer ‘n mens ‘n bietjie rondtrippel.

Die mees vreesaanjaende toilette was by een van die Autogrills op ‘n snelweg iewers waar ek alles probeer het maar glad nie kon uitwerk hoe om dit te laat spoel nie, tou opgegooi het en eers na ‘n rukkie terug in die bus gewaag het om te hoor of daar iemand anders was wat ook nie suksesvol was nie. Jip, die spesifieke badkamers het outomatiese spoelaksies wat tegelyktydig afgaan!

Net toe ek begin dink het dat dit werklik heeltemal onmoontlik is om nog ‘n nuwe soort spoelaksie te ontdek, het die volgende toilet ‘n blink knoppie op die bokant van die deksel wat jy moet uittrek en by die volgende hotel een wat jy moet indruk…

In Venesië was daar ‘n ekstra toutjie wat in die stort gehang het en die paar nuuskieriges in die groep wat gewaag het om dit uit te toets, het ontdek dat dit eintlik ‘n noodalarm is! Ek dink die hotelpersoneel sug al byvoorbaat wanneer ‘n bus met toeriste aanland en maak hulle maar gereed om ‘noodgevalle’ te hanteer.

Selfs met die wasbakproppe het ‘n mens ‘n graad in Wiskunde nodig.  Aan die begin kon ek eenvoudig net nie verstaan hoe Donna dit elke keer regkry om water uit die wasbakke te laat loop nie, want maak nie saak hoe hard ek probeer het nie, die ellendige metaalprop wou net nie uit sy gaatjie kom nie. Totdat ek weereens per ongeluk die klein hefboompie aan die agterkant van die kraan gesien het.

Storte wissel vvan benoude klein hokkies waar jy die kraan met jou kop toestamp elke keer wanneer jy beweeg,  of ‘n stort wat so wyd sproei dat die hele badkamer onder water is.  En hier in Montecatini is die kersie op die koek van hotelervarings – ons kry nie ordentlike handdoeke nie, net sulke dun katoenmateriaal-vadoekies wat jou onseker laat oor wat jy veronderstel is om daarmee te doen…

Broodrolletjies en ontbyt vertel ook hulle eie storie.  Sommige hotelle gee vir ons piepklein poedingbakkies met geel graanvlokkies wat reeds op die tafel uitgestal is wanneer ons vir ontbyt opdaag,  met klipharde broodrolletjies wat jy slegs met baie krag of ‘n hamer kan oopkry, of wat jy eers moet ooprol en dan weer moet toerol met kaas of konfyt binne-in.  Die hotelle wat wel muesli bedien doen dit slegs met koue melk of ongegeurde joghurt.  Hier in Italië kry ons biscotti wat so styf in ‘n plastieksakkie verseël is dat jy die hele pakkie verkrummel in jou poging om dit oop te kry.  Die koffie is die ergste – soms half koud en so sterk dat jou hare regop staan.  En as jy lus is om koffie iewers te koop, is dit so duur dat jy dit nie regtig kan bekostig nie.  Ek dink ek ly al erg aan kaffeïien-onttrekking.

Etes wat by die hotelle hier in Europa bedien word is altyd met koue water en dit het nou al tradisie by ons geword om dit uit ons sjampanjeglase te drink en ‘n glasie op gesonde drinkgewoontes te klink.  Ons kry ook die vreemdste kombinasies kossoorte – rys en pasta met ingekrimpte hardgebakte hoender, hoenderschnitzel met aartappelskywe.  Vanaand se ete was egter heerlik:  ‘n voorgereg van pizza, slaaie wat soet en sout ingesluit het, asook vrugte, daarna pasta met ‘n tamatiesous.  En toe kry ons varkskywe met sampioene en fyn aartappel, gevolg deur nagereg.

Na aandete gaan stap ek saam met Prakash en Sandy.  Dis ‘n belewenis! Ons hotelstraatjie is stil en rustig, maar wanneer ons die hoofstraat en die promenade binnestap, verander die prentjie.  Sondagaande is die plaaslike Italiaanse tantes uitgedos in hulle beste klere en loop hulle met hulle juwele en handsakkies straat-af, sit ingeryg saam met hulle mans in linnepakke op bankies en gesels en kyk vir die mense. Soms kry ons ‘n heerlike vars parfuumgeur wanneer ‘n paartjie verby ons stap. Iewers speel iemand ‘n trekklavier en daar heers ‘n heerlike, feestelike atmosfeer.

Wanneer ons na ‘n ruk terug hotel toe stap, kom ons op ‘n mallemeule af wat omtrent drie verskillende verdiepings perdjies het. Ons staan saam met ‘n groot groep mense en kyk hoeveel pret die kinders het terwyl hulle al in die rondte ry, gillend, jillend en waaiend vir hulle ouers wat glimlaggend toekyk.

Terug in die hotel en ek spring tussen die paar druppels water in die stort rond, wend ‘n heldhaftige poging aan om myself met die ‘vadoekie’ af te droog en klim dan in die bed waar ek onmiddellik aan die slaap raak met die wete dat môre nog ‘n dag vol interessanthede en avontuur inhou…